Ẩn dụ về ta-lâng & nén bạc là một trong những ẩn dụ tôi không thoả lòng nhất khi đi tìm cách giải nghĩa về nó trên các phương tiện internet, sách vở từ trước đến nay.
Tôi đã cầu nguyện Chúa ngay từ những ngày đầu lúc mới biết đến tin lành vào năm 2012 để được bày tỏ về ẩn dụ này.
Thời đó, với tư tưởng và nhìn nhận một cách sai lệch về Đức Chúa Trời là Thiên Chúa ba ngôi, tôi tạm chấp nhận với lời giải thích cho rằng ta-lâng hay nén bạc chính là:
“Tiền bạc, thời gian, sức khoẻ, con cái, sự khôn ngoan, kiến thức, tài năng, bông trái Thánh Linh, sự đi giảng đạo, ân tứ thuộc linh và tất cả những gì Chúa ban cho ta…”
Tôi tạm chấp nhận bởi vì tôi không tìm ra cách giải thích đúng bản chất hơn và bản thân tôi cũng không có đủ lý lẽ để giải thích.
.
Lý do tại sao tôi không thoả lòng?
Bởi vì có những điểm quan trọng cần nhìn nhận đúng về ẩn dụ trên. Đối với tôi, ẩn dụ về ta-lâng và nén bạc có điểm khác nhau chứ không thể quy chung về ám chỉ cùng một thứ nào đó.
Nên nhớ sự ban cho các đầy tớ từ một người sắp đi đường xa (Matthew 25:14) liên quan đến ta-lâng thì không có sự ban cho đều nhau (người thì được 5, người thì được 2…), trong khi đối với nén bạc thì sự ban cho của vị thế tử (Luca 19:12) thì đồng đều nhau (10 người mỗi người 1 nén).
Đó là điều tôi muốn làm rõ trước hết “Tại sao có sự khác nhau đó?”
Tiếp theo, sự kết cuộc nếu đầy tớ không làm lợi ra ta-lâng/nén bạc là một bi kịch lớn đầy thảm khốc chứ không phải chuyện chơi. Bởi vì người đầy tớ đó sẽ bị gọi là:
“ĐẦY TỚ GIAN ÁC (wicked/evil)” và bị cất luôn điều đang có (Luca 19:22,26),
…hoặc sẽ bị:
“QUĂNG NÓ RA NGOÀI LÀ CHỖ TỐI TĂM, Ở ĐÓ SẼ CÓ KHÓC LÓC VÀ NGHIẾN RĂNG” (Matthew 25:30)
Chính vì thế, điều này chứng tỏ Ta-lâng hay Nén bạc phải là một vật báu, một trọng trách, hay một sự nhận thức nào đó liên quan đến sự sống đời đời, về luật pháp, về Nước Trời… CHỨ KHÔNG ĐƠN THUẦN LÀ NHỮNG THỨ THUỘC VỀ VẬT CHẤT/HOẠT ĐỘNG Ở THẾ GIAN NÀY!
Vì thời gian dài tôi không tìm ra lời giải thích nào giúp thoả mãn điều băn khoăn đó, tôi đành tạm gác lại và mãi đến năm 2014.
Năm 2014 là thời điểm tôi nằm trên giường bệnh 6 tháng đầu năm vì bị bệnh nặng liên quan đến phổi. Tôi nằm trong 6 tháng không làm gì.
Những thời điểm sợ hãi trên giường bệnh, tôi rất khó cầu nguyện vì đối với một Đức Chúa Trời có ba thân vị thì thật sự tôi không biết cầu nguyện thế nào cho phải. Rõ ràng trong những thời điểm sống chết, tôi phải thừa nhận là mình không biết rõ về Đấng mình đang tin. Thật nguy hiểm cho linh hồn!
Đến gần giai đoạn cuối của 6 tháng, tôi được một người giải thích về cái sai của giáo lý Đức Chúa Trời Ba Ngôi…
(Ở đây tôi đi nhanh qua phần này vì câu chuyện khá dài.)
Và sau khi biết lẽ thật, tôi vẫn cứ thắc mắc về ẩn dụ Ta-lâng, Nén bạc trong thời gian dài.
Nhưng Đức Chúa Trời là Cha có lộ trình riêng để mỗi người phát triển theo cách phù hợp nhất. Tuy Ngài không bày tỏ cho tôi về ý nghĩa của ẩn dụ đó nhưng tôi được khai mở nhiều điều mầu nhiệm khác về nước Đức Chúa Trời (Matthew 13) và Khải huyền, ngoài sự bày tỏ rõ ràng về Cha và Con Một (Giăng 17:3).
Rồi cũng đến lúc Ngài bày tỏ cho tôi câu trả lời làm tôi thoả lòng về ẩn dụ Ta-lâng & Nén bạc.
Bài viết này tôi chia sẻ lại câu trả lời làm tôi thoả lòng chứ không có ý phủ nhận toàn bộ những cách giải thích khác. Trải nghiệm mỗi người mỗi khác và mức độ hiểu, nhu cầu hiểu của mỗi người mỗi khác.
Và nếu bạn không thoả lòng với cách giải thích trong bài này cũng không sao. Vì bạn có một nhu cầu được hiểu khác thì bạn sẽ được bày tỏ theo cách khác. Miễn sao tất cả dựa trên đúng sự thật mà Chúa Jesus muốn nói.
Riêng bài này, tôi chia sẻ trước về ẩn dụ NÉN BẠC. Còn ẩn dụ về Ta-lâng để cho phần sau vì nếu viết chung thì chắc hơn 4000 chữ, khá dài!
PHẦN 1: ẨN DỤ VỀ NÉN BẠC
“Có một nhà quý tộc/thế-tử đi đến một xứ xa để được phong vương, rồi sẽ trở về. Ông gọi mười trong số những đầy tớ của ông đến, giao cho họ mười nén bạc và bảo: ‘Hãy làm lợi ra cho đến khi ta trở về… Đầy tớ thứ nhất đến trình: ‘Thưa chủ, nén bạc của chủ đã sinh lợi ra được mười nén.’ Chủ bảo: ‘Hỡi đầy tớ ngay lành của ta, được lắm; vì ngươi đã trung tín trong việc rất nhỏ, ngươi sẽ được cai quản mười thành…… …… Một đầy tớ khác đến trình: ‘Thưa chủ, đây nầy, nén bạc của chủ tôi đã gói trong khăn, vì tôi sợ chủ, bởi chủ là người nghiêm khắc, lấy trong nơi không đặt, gặt trong chỗ không gieo.’… … Chủ bảo: ‘Nầy tên đầy tớ gian ác! Cứ theo lời ngươi nói ra mà ta xét xử. … … Rồi chủ nói với các người đứng đó: ‘Hãy lấy nén bạc của nó và cho người có mười nén.’ … …! Cứ theo lời ngươi nói ra mà ta xét xử. … …Còn về phần những kẻ thù nghịch với ta, không muốn ta cai trị chúng, hãy đem chúng đến đây và giết trước mặt ta.’ ” (Luca 19:12-27)
Sự ban cho nén bạc là đồng đều nhau cho cả 10 đầy tớ, ai cũng được như nhau. Khác với sự giao cho ta-lâng là khác nhau tuỳ theo KHẢ NĂNG của từng người (Matthew 25:14).
Vậy thì điều gì mà tất cả những ai tin đều được nhà quý tộc/thế-tử sắp được phong vương đó ban cho như nhau, ai cũng có phần? Hơn nữa, ai làm lợi ra điều đó thì sẽ được ban thẩm quyền cai trị thành rất lớn sau này.
Nên nhớ, người được ban cho thẩm quyền cai quản lớn thì BẢN THÂN NGƯỜI ĐÓ cũng phải được xưng là lớn tương xứng. Vì vậy, bạn cần liên hệ đến câu dưới đây.
Chú ý Matthew 5:19 “Ai giữ những điều răn ấy, và dạy người ta nữa, thì sẽ được xưng là LỚN TRONG NƯỚC THIÊN ĐÀNG.”
Rõ ràng hai bước: GIỮ NHỮNG ĐIỀU RĂN và DẠY NHỮNG ĐIỀU RĂN.
Rõ ràng, đó là sự được ban cho điều răn và đi dạy lại người khác.
Đó là sự bảo toàn vốn (giữ lấy) và nhân rộng số vốn (dạy/chia sẻ người khác).
Và để ý vế câu trước đó “Ai huỷ một điều cực nhỏ nào trong những điều răn này, và dạy người ta làm như vậy, thì sẽ bị xưng là CỰC NHỎ TRONG NƯỚC THIÊN ĐÀNG.”
Trước đó, Chúa Jesus đã mở đầu đoạn này bằng câu nói:
“Đừng tưởng Ta đến để bãi bỏ luật pháp hay lời tiên tri; Ta đến, không phải để bãi bỏ nhưng để hoàn tất.” (Matthew 5:17)
Do đó, phá bỏ điều răn (luật pháp) thì xem như đem bỏ/chôn vốn (nén bạc được giao) và đáng bị án xử chém!
Chúa Jesus đến để làm sáng tỏ hơn nữa về luật pháp và lời tiên tri cho ai là môn đồ thật. Không ngẫu nhiên khi đề cập con số 10 đầy tớ và 10 nén bạc – một con số trọn vẹn.
Điều này hiển nhiên cho thấy, ai đã tin nhận Chúa Jesus đều được giao cho luật pháp và lời tiên tri kèm theo hướng dẫn làm sao để trở nên lớn trong nước thiên đàng. Bạn biết luật pháp, tôi cũng biết luật pháp. Bạn có cuốn kinh thánh, tôi cũng có cuốn kinh thánh. Bạn và tôi được ban cho như nhau.
Ai cũng có như nhau, không phân biệt ai nhiều hay ít. Ai cũng có 10 điều răn được Cha ban cho. Ai nấy cũng đều nhận được những lời giảng về luật pháp, lời tiên tri do chính Jesus, con một của Cha, ban cho.
“Lời hứa của Đức Giê-hô-va là lời thanh sạch,
Giống như bạc đã luyện trong lò bằng gốm,
Tinh luyện đến bảy lần.” (Thi thiên 12:6)
Thậm chí luật pháp và lời tiên tri ngày càng được ban cho rộng rãi hết thảy một cách công bình:
“Ta sẽ cho hai chứng nhân của Ta mặc áo vải sô và nói tiên tri trong một nghìn hai trăm sáu mươi ngày. Hai người nầy là hai cây ô-liu và hai chân đèn đứng trước mặt Chúa của đất.” (Khải huyền 11:3,4)
“Đức Giê-hô-va vạn quân phán: “Ta sẽ khiến cuốn sách nầy đi ra, nó sẽ vào nhà kẻ trộm và vào nhà kẻ nhân danh Ta mà thề dối. Nó sẽ ở lại trong nhà kẻ ấy và sẽ thiêu hủy nhà ấy, cả gỗ lẫn đá.” (Xa-cha-ri 5:4)
…
Vì vậy có thể hiểu nén bạc là luật pháp và lời tiên tri.
(Nén bạc = Trọn bộ luật pháp, lời tiên tri được Chúa Jesus đề cập.)
Và Chúa Jesus đến thế gian không phải để phá luật và lời tiên tri (tức là đem nén bạc đi cất giấu, bỏ đi, gói trong khăn do sợ hãi, theo Luca 19:20,21).
Chúa Jesus đến để làm trọn luật pháp, tức là làm cho lợi ra nén bạc được giao càng hơn.
Chẳng hạn như Chúa Jesus nhắc đến việc “Mắt đền mắt, răng đền răng” (Matthew 5:38).
Luật mắt đền mắt, răng đền răng này đã được ban hành kỳ cựu ước (Phục truyền 19) như sau:
“… anh em phải làm cho hắn như hắn đã định làm cho anh em mình… Mạng đền mạng, mắt đền mắt, răng đền răng, tay đền tay, chân đền chân.” (Phục truyền 19:19-21)
Đại khái luật này được giải thích rõ hơn với ý nghĩa như sau:
“Người nào gây thương tích cho người lân cận mình thì phải xử với nó như nó đã gây ra cho người ta; xương đền xương, mắt đền mắt, răng đền răng; ĐÃ GÂY THƯƠNG TÍCH CHO NGƯỜI KHÁC THẾ NÀO THÌ PHẢI CHỊU THƯƠNG TÍCH THẾ ẤY. Kẻ nào làm chết một súc vật thì phải bồi thường; ai đánh chết người thì phải bị xử tử.” (Lê-vi 24:19-21)
Cho nên khi Chúa Jesus nhắc đến điều này thì không có nghĩa là bỏ đi luật pháp, điều răn mà không những thế còn phải làm cho trọn nữa.
Thay vì chỉ là “mắt đền mắt, răng đền răng” thì làm cho trọn luật ấy nghĩa là “Đừng chống cự kẻ ác. Trái lại, nếu ai vả má bên phải, hãy đưa luôn má bên kia cho người ấy” (Matthew 5:39).
Sự làm cho trọn luật pháp nghĩa là:
“29 Nếu mắt bên phải khiến con phạm tội, hãy móc và ném nó đi! Vì thà con mất một phần thân thể còn hơn là cả thân thể bị ném vào hỏa ngục. 30 Nếu tay phải của con gây cho con phạm tội, hãy chặt và ném nó đi! Vì thà con mất một phần thân thể còn hơn là cả thân thể phải đi vào hỏa ngục.” (Matthew 5)
Dĩ nhiên, nếu ai để Chúa Jesus cai trị lòng thì sẽ được ban cho năng lực để làm trọn luật pháp trong kỳ ân điển.
Lúc đó, bạn sẽ có năng lực để:
“Hãy thương yêu kẻ thù nghịch và cầu nguyện cho kẻ bắt bớ các con.” (Matthew 5:44) thay vì theo lời dạy thời kỳ cựu ước ‘Hãy thương yêu người lân cận, và hãy ghét kẻ thù nghịch.’
Sự làm trọn luật pháp còn có nghĩa là:
“46 Nếu các con chỉ yêu thương những ai yêu thương mình thì có gì đáng khen đâu? Những người thu thuế chẳng cư xử như vậy sao? 47 Nếu các con chỉ chào hỏi anh em mình mà thôi thì có hơn gì ai đâu? Các dân ngoại chẳng cư xử như vậy sao? 48 Thế thì các con phải nên toàn thiện như Cha các con ở trên trời là toàn thiện.” (Matthew 5)
Tự bản thân mỗi người không làm nổi. Nhưng bởi ân điển, bạn sẽ làm được!
SỰ LÀM LỢI RA NÉN BẠC (làm trọn luật pháp) ĐEM LẠI PHẦN THƯỞNG VÔ CÙNG LỚN, ĐÓ LÀ:
“17 Chủ bảo: ‘Hỡi đầy tớ ngay lành của ta, được lắm; vì ngươi đã trung tín trong việc rất nhỏ, ngươi sẽ được CAI QUẢN MƯỜI THÀNH.’ 18 Người thứ hai đến trình: ‘Thưa chủ, nén bạc của chủ đã sinh lợi ra được năm nén.’ 19 Chủ cũng bảo: ‘Ngươi được CAI QUẢN NĂM THÀNH.” (Luca 19)
Tôi không biết dùng từ gì để diễn tả về thẩm quyền này. Bởi vì bạn được ban cho quyền điều hành như một Regional Director (giám đốc khu vực) nếu dùng ngôn ngữ đời này. Bạn sẽ nhận được quyền cai quản thành trong đời sau!
Nên nhớ, chỉ cần xét theo hệ giá trị trên đất trong đời này (giai đoạn cựu ước) thì chúng ta cũng dễ thấy những ai nắm vững, tôn trọng luật pháp của Đức Jehova và dạy cho người khác vâng giữ thì luôn được Đức Jehova thăng chức và cho làm vị trí cai quản (Abraham, Môi-se, Giô-suê, Nê-hê-mi, Daniel,…).
Nếu xét theo hệ giá trị trên Trời thì sao?
“26 Người nào thắng và giữ các công việc của Ta cho đến cuối cùng thì Ta sẽ ban cho người ấy thẩm quyền trên các nước; 27 người ấy sẽ cai trị các nước bằng một cây gậy sắt, và đập vỡ chúng như đồ gốm, cũng như Ta đã nhận thẩm quyền ấy từ Cha Ta.” (Khải huyền 2)
Và cũng trong Phục truyền 19 có nhắc đến Ba cái thành – Nơi ẩn náu của người không cố ý giết người, cũng là sự bảo vệ của Đức Jehova để huyết vô tội không đổ ra.
Bạn có nhận thấy điểm tương đồng trong câu này (Phục truyền 19:8-9):
“Nếu Giê-hô-va Đức Chúa Trời MỞ RỘNG BỜ CÕI ANH EM, như Ngài đã thề với tổ phụ anh em, và nếu Ngài ban cho anh em toàn bộ vùng đất mà Ngài đã hứa với tổ phụ anh em, vì anh em CẨN THẬN LÀM THEO CÁC ĐIỀU RĂN mà tôi truyền cho anh em ngày nay, tức là kính mến Chúa là Đức Chúa Trời và luôn bước đi trong đường lối Ngài, thì bấy giờ, anh em phải THÊM BA THÀNH NỮA VÀO BA THÀNH đã nói trên.”
Bạn có nhận thấy điểm tương đồng về sự ban cho xứ, mở rộng bờ cõi, ba thành nữa được thêm vào ba thành tuỳ theo mức độ mà dân sự làm theo điều răn.
Phần thưởng đó là sự điều hành, cai quản các vùng/khu vực/bờ cõi trong nước Trời.
Vậy thì việc làm lợi ra nén bạc thời nay, áp dụng cho chính cuộc sống hiện tại của bạn là như thếnào?
Nếu như luật cựu ước từng là cớ để ban bờ cõi trên đất này dành cho ai trung tín thì sự làm trọn luật pháp như Chúa Jesus thời ân điển là cớ để ban thưởng sự cai trị các thành trong nước Trời.
Sự ban cho càng lớn gấp bội là dường nào trong kỳ ân điển. Chúa Jesus đến để dạy cho chúng ta NGHĨ LỚN, đó là chứa của cải trên trời, làm giàu trong nước Trời!
Đó là hãy giữ điều răn được Chúa Jesus giảng trong các tình huống cuộc sống. Chẳng hạn, ai mà không có kẻ thù, vậy thì hãy cậy ân điển và năng lực của Chúa Jesus mà yêu kẻ thù mình. Đó chính là một trong những hành vi đầu tư cho nước Trời! Amen!
Trọn bộ luật pháp (điều răn/lẽ thật) & lời tiên tri có nhiều khía cạnh rộng khắp trong đời sống chúng ta. Mỗi người được ban cho như nhau.
Tuỳ theo mức độ về chất lượng và số lượng mà chúng ta làm lợi ra ở khía cạnh nào, bao gồm trung tín trong việc giữ và dạy cho người khác làm theo thì sẽ được ban thưởng tương ứng.
Miễn sao chúng ta đừng đem huỷ bỏ và cũng đừng đem cất giấu đi.
Đừng quên, ngay câu số 14 đã tiết lộ một bối cảnh của việc làm lợi nén bạc đó là:
‘Nhưng thần dân của xứ ông ghét ông nên sai sứ giả theo sau ông và nói: ‘Chúng tôi không muốn người nầy cai trị chúng tôi!’
Khá thú vị ở chỗ chúng ta đang làm lợi nén bạc cho một người chủ mà thẩm quyền về sự cai trị của người chủ này bị dân chúng chống đối!
HẬU QUẢ SAU CÙNG CHO KẺ THẤT BẠI VÀ KẺ CHỐNG NGHỊCH:
Sự thất bại trong việc làm lợi ra nén bạc bị người chủ quở trách và kẻ thất bại bị gọi là “đầy tớ gian ác”, nghĩa là kẻ này mang trong mình một tư duy gian ác (evil mind) vì làm trái ý chủ và KẾT CUỘC LÀ SỰ TRẮNG TAY.
Vậy thì tư duy gian ác là gì nếu không phải là chôn giấu và làm nghẹt ngòi luật pháp và lời tiên tri!
Về phần kẻ chống nghịch, Chúa Jesus phán,
“Còn về phần những kẻ thù nghịch với ta, KHÔNG MUỐN TA CAI TRỊ CHÚNG, hãy đem chúng đến đây và giết trước mặt ta.” (Luca 19:27)
VẬY THÌ HIỆN NAY AI ĐÃ CHỦ MƯU ĐƯA DẮT NGƯỜI TA ĐẾN SỰ PHÁ BỎ ĐIỀU RĂN, ĐỒNG THỜI CHO RẰNG JESUS LÀ ĐỨC CHÚA TRỜI ĐỂ RỒI PHẢI CHỊU HẬU QUẢ ĐAU ĐỚN ĐÓ?
HAY LÀ BÃI BỎ ĐIỀU NÀO ĐÓ TRONG CÁC ĐIỀU RĂN NÀY VÀ DẠY NGƯỜI TA LÀM THEO ĐỂ SAU NÀY BỊ COI LÀ NHỎ NHẤT TRONG VƯƠNG QUỐC THIÊN ĐÀNG (Matthew 5:19 – Mất đi quyền quản trị sản nghiệp)??
Câu hỏi quan trọng hơn: Bạn có đang bị dẫn theo chủ mưu đó không hay thật lòng muốn quay lại giữ điều răn của Đức Chúa Trời, làm nên trọn như Chúa Jesus làm gương và đi dạy người khác làm y như vậy?
Luật pháp & lời tiên tri ứng nghiệm trong Chúa Jesus để ai tin Con ấy thì được sự sống đời đời. Nén bạc còn có thể hiểu theo nghĩa tổng quan hơn đó là công thức đúng để có sự sống đời đời!
